10 cuốn sách hay về bản chất con người chia sẻ nhiều quan sát và lý thuyết bổ ích và sâu sắc về bản chất con người.
Bản Chất Của Người
Bây giờ tôi muốn hỏi anh một câu.
Vì vậy, về bản chất, con người là một sinh vật độc ác? Có phải nó chỉ đơn giản là kinh nghiệm chia sẻ của chúng ta? Có phải chỉ là ảo tưởng rằng chúng ta có phẩm giá con người trong khi trên thực tế, chúng ta có thể biến thành bất cứ thứ gì vào bất cứ lúc nào, con sâu, con vật hay một đống mủ? Có phải bản chất con người đã chế nhạo, phỉ báng và tàn sát trong suốt lịch sử?
Tôi đang chiến đấu. Mỗi ngày, tôi chiến đấu một mình. Tôi chiến đấu chống lại sự xấu hổ vì tôi đã sống sót và vẫn còn sống. Tôi đang chống lại sự thật rằng tôi cũng là con người. Tôi đấu tranh với ý tưởng rằng cách duy nhất để thoát khỏi thực tế đó là chết. Bạn có thể trả lời tôi như con người?’
Bản chất của con người, lấy bối cảnh lịch sử của Phong trào Dân chủ Gwangju (1980), được coi là một trong những cuốn sách sáng tạo và giàu cảm xúc nhất của Han Kang, được chính tác giả công nhận. là ‘tác phẩm mà tôi không thể không viết; nếu tôi không viết, không vượt qua, có lẽ tôi sẽ không thể đạt được bất cứ điều gì.
Mười Hai Học Thuyết Về Bản Tính Con Người
Những câu hỏi và tự vấn “Con người là gì?”, “Tôi là ai?”, “Từ đâu tới?”, “Đi về đâu?”, “Tôi có chỗ đứng nào trong trần gian này?”, “Tôi có cần thiết cho ai không?” vẫn thường được mỗi người tự đặt ra cho chính mình, ngay từ thời còn thơ trẻ, lúc dậy thì, tuổi trưởng thành, và cả khi ốm đau, bệnh tật, bị áp bức, bất công, đau khổ, sắp lìa đời.
Các truyền thống tôn giáo, các nền văn minh nhân loại, và cả những nghiên cứu khoa học – từ ngành vật lý thiên văn, cơ học lượng tử, sinh học xã hội, đến khoa học bộ não – cũng đã từng đưa ra những lý giải cho những câu hỏi và tự vấn nói trên.
Tập sách Mười Hai Học Thuyết Về Bản Tính Con Người là một tác phẩm mong ước đưa lại một số thông tin, suy tư, biện luận, nghiệm sinh về các vấn đề thiết yếu của con người nói trên, thông qua các truyền thống tôn giáo từ cổ thời đến hiện đại (Khổng giáo, Ấn Độ giáo, Phật giáo, Kitô giáo, Hồi giáo), thông qua các tư tưởng và trào lưu triết học (Platon, Aristoteles, Kant, Marx, Sartre), tâm lý học (Freud), và Học thuyết Tiến hóa (Darwin).
Điều đặc sắc của tập sách này là cố gắng liên kết lý thuyết với thực hành, tránh bỏ đến mức có thể những suy biện thuần túy hàn lâm trừu tượng cũng như những kỹ năng hành động thuần túy máy móc thực dụng. Sơ đồ thông tin và suy tư cơ bản của mỗi chương, mỗi học thuyết là: Sau khi trình bày những Bối cảnh siêu hình của thực tại và những quan niệm về Bản tính con người, các tác giả đã đưa ra hai tiết mục thực hành quan trọng, đó là việc Chẩn bệnh và Kê toa thuốc chữa trị.
Điều đặc sắc thứ hai của tác phẩm là tính suy tư có phê phán, và phê phán trong thịnh tình, chính trực, nhưng khách quan, khoa học không thiên vị, ngay cả đối với chính bản thân hoặc truyền thống tư tưởng hay tôn giáo ngàn đời của mình. Điều đặc sắc thứ hai này thật vô cùng quan trọng trong một thế giới cực đoan trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống cá nhân và xã hội hiện nay, thường bị chi phối bởi truyền thống, cơ chế, ý thức hệ, thiếu thông tin hay thông tin phiến diện, mặc cảm dồn nén chưa được tháo gỡ.
Khi Loài Vật Lên Ngôi
“Khi loài vật lên ngôi” – của Karel Čapek là một tác phẩm văn chương mang đầy tính tiên tri pha lẫn hài hước, châm biếm và phản biện xã hội cực kỳ sâu sắc; từ khoa học, nghệ thuật, giáo dục, kinh doanh, chính trị, chủ nghĩa phát xít, chủ nghĩa nô lệ, chủ nghĩa quân phiệt, pháp luật, tôn giáo, triết học, sự phân biệt chủng tộc, quyền lực báo chí, và mọi đặc điểm của bản chất con người mà ta có thể nghĩ đến, không gì thuộc về con người mà xa lạ với Karel Čapek!
Khi Karl Marx giải thích sự biến đổi xã hội, giải thích về sự phân chia giai cấp và để xây dựng một lý thuyết về lịch sử phát triển xã hội ông đã đưa ra 3 câu hỏi: – Tại sao xã hội lại biến đổi? – Xã hội biến đổi như thế nào? – Tương lai xã hội sẽ ra sao? Karel Čapek đã trả lời một cách sắc bén và đầy đủ những câu hỏi ấy. Không những thế ông còn viết lại được cả lịch sử tiến trình của văn minh và đưa ra được cả một dự báo mang tính tiên tri cho cả nhân loại. Như Milan Kundera từng nói “Khi loài vật lên ngôi sẽ không bao giờ rơi vào quên lãng… Čapek có lẽ là nhà văn châu Âu đầu tiên có những tác phẩm hình dung trước được viễn cảnh khủng khiếp của thế giới toàn trị.”
“Khi loài vật lên ngôi” còn là cảm hứng cho vô số tác phẩm lừng danh được xuất bản sau này, có thể liệt kê ra như: 1984 hay Animal farm của George Orwell; hay The Sirens of Titan, Harrison Bergeron của Kurt Vonnegut… và ngay cả ý tưởng Sinh sản đơn tính của khủng long trong Jurassic Park…
Những Quy Luật Của Bản Chất Con Người
Robert Greene, tác giả rất được ưa chuộng do New York Times bình chọn của các tác phẩm 48 nguyên tắc chủ chốt của quyền lực; 33 chiến lược của chiến tranh; Nghệ thuật quyến rũ; Nguyên tắc 50 – không sợ hãi; Làm chủ bản thân đã được nhà xuất bản Trẻ lần lượt xuất bản, và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của bạn đọc.
Vẫn sử dụng thủ pháp luận cổ suy kim, trong tác phẩm mới nhất của mình, Những quy luật của bản chất con người, ông chuyển sang chủ đề hệ trọng nhất – thấu hiểu những thôi thúc và động cơ của mọi người, thậm chí cả khi họ không ý thức về chính mình.
Rút ra từ các ý tưởng và tấm gương của Pericles, Nữ hoàng Elizabeth I, Martin Luther King Jr., và nhiều người khác, Robert Greene chỉ cho chúng ta cách tách rời bản thân khỏi các cảm xúc của chính mình và làm chủ sự tự kiểm soát; cách phát triển sự cảm thông dẫn tới sự sáng suốt; cách nhìn xuyên qua chiếc mặt nạ của mọi người; và cách cưỡng lại sự phục tùng để phát triển nhận thức riêng biệt về mục đích của bạn. Dù là trong công việc, trong những mối quan hệ, hoặc trong việc định hình thế giới xung quanh bạn, Những quy luật của bản chất con người cung cấp các chiến thuật để thành công, tự hoàn thiện bản thân và phòng vệ.
Đám Đông Cô Đơn – David Riesman
Thế giới phẳng là tuyên ngôn của thời đại khoa học kỹ thuật, khi mà người ta đang ngày càng tiến đến gần sự công bằng lý tưởng bởi thông tin và công nghệ. Nhưng thế giới phẳng đang cắt từng cá thể ra khỏi những giá trị xã hội đã vốn đã được xây dựng từ lâu, để những cá thể ấy cô đơn giữa đám đông.
Đám Đông Cô Đơn là một công trình nghiên cứu những vấn đề mà xã hội phải đối mặt trong từng bước chuyển mình. Kinh tế, chính trị, tâm lý đều liên quan mật thiết đến nhau trong hành trình bất tận con người phải tự nhận ra bản chất của mình, tự định dướng mình và tự điều chỉnh mình. Nếu không, họ sẽ bị những giá trị bên ngoài chi phối, tác động để rồi lạc lõng ngay giữa đám đông của mình.
Đám Đông Cô Đơn nghiên cứu bối cảnh của nước Mỹ nhưng không chỉ là câu chuyện của nước Mỹ. Đây còn là câu chuyện của mọi quốc gia, mọi người trẻ khi đang phải đối mặt với những lúc cô đơn trong cuộc sống.
Thuyết Hiện Sinh Là Một Thuyết Nhân Bản
Thuyết Hiện Sinh Là Một Thuyết Nhân Bản là văn bản tốc kí, được Sartre sửa lại, buổi thuyết trình được tổ chức ở Paris vào thứ Hai ngày 29 tháng Mười năm 1945 theo yêu cầu của Câu lạc bộ Maintenant, do Jacques Calmy và Marc Beigbeder lập ra trong thời kì Giải phóng, với mục đích “thúc đẩy hoạt động văn học và trí tuệ”; văn bản này được Nhà xuất bản Nagel ấn hành sau đó một năm. Tại sao tác giả của Tồn tại và Hư vô (1943) lại muốn người ta chấp nhận chủ nghĩa nhân bản trong học thuyết của mình?
Ta cần nhớ rằng hai tập đầu tiên của bộ Những con đường của Tự do ngay lần đầu xuất bản đã gây được tiếng vang cũng như xì-căng-đan về chúng. Chúng ta không cần bàn nhiều về chi tiết của bộ sách, trong tập Tuổi trưởng thành và trong Ân xá, đã khiến cho các nhà tư tưởng chính thống thời đó khó chịu. Nhân vật chính bị đánh giá là nhu nhược hay khờ khạo. Sartre viết: “Tôi nghĩ rằng điều gây khó chịu nhất về các nhân vật của tôi là sự sáng suốt của họ. Họ biết họ là ai và đó là điều họ chọn để tồn tại.” Dù thiếu bến đỗ và không tự tin, Mathieu rõ ràng ít có nét chung với mẫu nhân vật sử thi hay nhân vật tích cực; cái quý giá duy nhất của anh, trong cuộc tìm kiếm bền bỉ một đời sống tự do đích thực – mang âm hưởng của cuộc truy tầm triết học trong Tồn tại và Hư vô- chính là sự sáng suốt khô khan ấy, cũng là nỗi khổ của anh ta. Điều xảy ra đối với anh, hay điều anh làm không mấy thực tế; anh không bắt đầu từ cuộc sống thực. Điều mà người ta chưa thấy đầy đủ đó là tấn kịch của trí tuệ và luân lí của một ý thức đang hình thành, mà sự tiến triển của nó vẫn chưa dừng ở cuối quyển thứ hai.
Suối Nguồn
Suối Nguồn có hơn 6,5 triệu bản đã được bán trên khắp thế giới và tác phẩm đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác, trong đó có tiếng Việt.
Nhân vật chính của tác phẩm, Howard Roark, là một kiến trúc sư trẻ theo chủ nghĩa cá nhân, quyết chọn cho mình con đường tranh đấu dù đầy chông gai hơn là phải đem đam mê và quan điểm của mình ra để thỏa hiệp.
Tác phẩm theo dấu hành trình của anh trên con đường hoạt động kiến trúc theo trường phái hiện đại, trường phái mà anh cho là ưu việt hơn so với lối kiến trúc truyền thống mà hầu hết tất cả mọi người tôn thờ.
Bằng cách xây dựng những mối quan hệ với những nhân vật khác chung quanh Howard Roark, Ayn Rand lột tả nhiều hình mẫu nhân cách con người, tất cả đều khác với hình mẫu lý tưởng mà bà đặt vào Howard Roark. Bà miêu tả đám người kia là “second-handers” (“những người sống thứ sinh” – bản dịch Nhà xuất bản Trẻ) là những kẻ sống phụ thuộc, tồn tại nhờ vào người khác. Những mối quan hệ phức tạp giữa Howard Roark và những nhân vật khác, có người giúp, có người cản trở, thậm chí cả hai, làm cho tác phẩm rất giàu kịch tính và đậm tính triết lý.
Ghi Chép Dưới Hầm
Nếu Dostoyevsky tiếp tục trở thành một nhà văn, như Shakespeare, làm thay đổi nhận thức của chúng ta về con người, thì góc nhìn mới mẻ này bắt đầu trỗi dậy chính ở trong Bút ký dưới hầm, và nếu xem xét kỹ, chúng ta có thể thấy khám phá của ông vĩ đại như thế nào.
Thất bại và bất hạnh đã khiến Dostoyevsky ở cách rất xa những người chiến thắng tự mãn và thế giới tinh thần của những kẻ kiêu hãnh, và ông bắt đầu cảm thấy giận dữ trước các trí thức phương Tây coi thường nước Nga. Nhưng dù muốn tranh cãi với khuynh hướng Tây hóa, ông vẫn là một sản phẩm của nền giáo dục và nuôi dưỡng theo kiểu phương Tây và vẫn thực hành một nghệ thuật phương Tây, nghệ thuật tiểu thuyết. Bút ký dưới hầm được sinh ra từ khao khát muốn viết một câu chuyện trong đó nhân vật đi qua mọi trạng thái tinh thần và ý thức, hoặc một mong ước khẩn thiết sáng tạo ra một nhân vật và một thế giới có thể giữ mọi mâu thuẫn này với nhau một cách thuyết phục.
Bay Trên Tổ Chim Cúc Cu
Mọi chuyện ở một trại tâm thần đầy quy tắc dường như đảo lộn khi McMurphy xuất hiện. Bất trị như một chú ngựa hoang, hắn vào viện để trốn án lao động khổ sai và không hề có ý định cứu thế.
Nhưng trong những ngày ở đó, cái phần tốt đẹp yêu tự do, thích tung hoành của hắn đã làm nên một cuộc cách mạng, tạo ra mối liên kết giữa những thân xác yếu ớt, những trí não bị tổn thương, nhắc họ nhớ về cá tính, về chính mình hoặc về những kẻ đã-từng-là-mình.
Sự nổi loạn đó thách thức trật tự đạo đức giả mà Liên hợp áp đặt. Cuộc chiến bất cân sức bắt đầu. Và rồi đúng như cuộc đời, kẻ yếu đã không thể thắng. McMurphy đã chết dữ dội như cách hắn sống, nhưng Liên hợp không giết được hắn, cũng không thể bắt hắn sống theo cách nó đặt ra..
Cọ Hoang – William Faulkner
The Wild Palms (Cọ hoang) là tác phẩm văn học được xuất bản năm 1939 của nhà văn Mỹ được trao giải Nobel William Faulkner.
Trong cuốn sách này tác giả mang đến cho người đọc hai câu chuyện riêng rẽ về mặt văn bản nhưng về nội dung chúng lại có sự bổ trợ, soi rọi lẫn nhau một cách kín đáo và tinh tế.
Với hai câu chuyện đều là bi kịch, Faulkner đã rất tài tình và độc đáo trong cách diễn tả tâm lý căng thẳng, phức tạp và giằng xé của nhân vật cũng như sự biến động gây choáng váng của ngoại cảnh. Đặc biệt với những nhân vật chính là tù nhân, kẻ ngoại tình tác giả đã hướng người đọc đến với cái nhìn khách quan, nhân văn hơn là thành kiến và ghét bỏ bởi vì những con người được xã hội coi là tội lỗi ấy giúp chúng ta hiểu hơn về sự phức tạp của cuộc sống, về bản chất của con người, nhất là khi con người do lựa chọn hoặc vì bất đắc dĩ phải ở trên ranh giới mong manh giữa sự sống và cái chết, giữa căm ghét và tha thứ, giữa trống rỗng và khổ đau.
Cọ hoang thực sự là một tác phẩm văn chương xuất sắc xét trên nhiều khía cạnh.
