15 cuốn sách hay về lịch sử Việt Nam, trải dài qua các thời đại cho đến nay dành cho bạn đọc muốn khám phá lịch sử Việt Nam.
Các Triều Đại Việt Nam
Cuốn sách có dung lượng khiêm tốn nhưng chứa đựng nhiều thông tin cơ bản, bao quát toàn bộ quá trình phát triển của lịch sử nước nhà. Phẩm chất và cách ứng xử của các vị vua từ thời Hùng Vương dựng nước đến cuối triều Nguyễn đã được nhóm viết chọn lọc và trình bày một cách công phu.
Các Triều Đại Việt Nam – cuốn sách tuyệt vời không chỉ giáo dục mà còn truyền niềm tin vào sự kiên cường, trí tuệ và lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam.
Việt Nam Sử Lược
Cái nghĩa vụ làm sử, tưởng nên kê cứu cho tường tận, rồi cứ sự thực mà nổi, chứ không nên lấy lòng yêu ghét của mình mà xét đoán. Dẫu người mình ghét mà có làm điều phải, mình cũng phải khen; người mình yêu mà có làm điều trái, mình cũng phải chê”
– Trần Trọng Kim
Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim xuất bản lần đầu năm 1920, dựa trên những nghiên cứu trước đó như Nam sử tiểu học và Sơ học An Nam sử lược từ những năm 1914 -1917, là bộ thông sử viết bằng chữ quốc ngữ đầu tiên của Việt Nam được soạn theo phương pháp hiện đại.
Với Việt Nam sử lược, sử học Việt Nam lần đầu tiên có một công trình thoát ly được khỏi lối chép sử biên niên truyền thống của Trung Quốc vốn chỉ nêu lên từng sự kiện riêng lẻ, rời rạc. Việt Nam sử lược trình bày các diễn biến lịch sử thành một câu chuyện liên tục và hấp dẫn, cho người đọc thấy được mối liên lạc nhân quả, biện chứng giữa các sự kiện xảy ra theo dòng thời gian. Ngoài ra, khác với lối chép sử của các sử thần thời phong kiến thường chỉ chú ý ghi chép hành vi, hoạt động của vua chúa quan lại, những cuộc tranh bá đồ vương, Việt Nam sử lược trái lại đã bắt đầu chú ý nhiều đến những sự kiện liên quan đời sống thực tế của dân chúng, sinh hoạt của xã hội, phong tục, tín ngưỡng, … Tất cả đều được thể hiện với một thái độ điềm tĩnh, khách quan, và công bằng đúng như một sử gia cần có.
Từ lâu đã được coi là tác phẩm kinh điển của sử học Việt Nam, cũng là cuốn sách để đời của học giả Trần Trọng Kim, Việt Nam sử lược hiện vẫn là bộ tín sử ngắn gọn súc tích, dễ nhớ dễ hiểu, sinh động và hấp dẫn nhất từ trước đến nay. Một kiệt tác luôn cần được đọc và đọc lại.
Đại Việt Sử Ký Toàn Thư
Nếu bạn là người đam mê nghiên cứu lịch sử, ham học hỏi và khám phá những câu chuyện đã diễn ra trong mấy nghìn năm văn hiến thì đây là một cuốn sách không thể thiếu trong tủ sách cá nhân của bạn!
Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là bộ quốc sử danh tiếng, một di sản quý báu của dân tộc Việt Nam nghìn năm văn hiến. Đó là bộ sử cái, có giá trị nhiều mặt, gắn liền với tên tuổi các nhà sử học nổi tiếng như Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên, Phạm Công Trứ, Lê Hy…
Từ Điển Nhân Vật Lịch Sử Việt Nam
Dân tộc Việt Nam từ thời Hùng Vương, đến nay là cả một chiều dài lịch sử tầm cỡ.
Tinh thần dân tộc Việt Nam như thế nào? Có những ai hiền lương tài giỏi? Có những ai kiên cường bất khuất ? Có những ai đạo cao hạnh trọng? Mà cũng có những kẻ phản dân hại nước!
Người nghìn sau đọc sử nghìn xưa, há không phải là điều làm hứng khởi tâm hồn? Bao nhiêu việc người, việc đời, việc nước …đều thu vào cuộn phim lịch sử. Người nghìn sau xem chiếu lại hoạt cảnh do người nghìn xưa thủ vai, chắc hẳn là những chiêm nghiệm tri thức có ích. Ai đã từng đọc sử, làm văn, thưởng thức nghệ thuật, áp dụng kĩ thuật…mà lại không nhận thấy một vài tấc lòng của mình thoáng trong hình bóng người xưa, hay hình ảnh người xưa hiện ra với chúng ta ngày nay rõ nét hơn bao giờ hết.
Bộ Sách Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh (Bản Màu) (Tiếng Việt)
Sách phát hành gồm các tập:
- Con Rồng cháu Tiên
- Hai bà Trưng
- Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán
- Vua Lê Đại Hành
- Thăng Long buổi đầu
- Lý Thường Kiệt
- Chiến thắng quân Nguyên Mông lần 2
- Lam Sơn dấy nghĩa
Lịch Sử Việt Nam Từ Nguồn Gốc Đến Giữa Thế Kỉ XX
Tác phẩm Lịch sử Việt Nam, từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XX này là sự kết hợp của hai chuyên khảo mang tính kinh điển về lịch sử và văn hóa Việt Nam của Giáo sư Lê Thành Khôi, người thuộc về số ít các sử gia Việt đương đại quan trọng nhất. Đó là cuốn Le Viêt-Nam, Histoire et Civilisation (Việt Nam, Lịch sử và Văn minh, Nxb Minuit, Paris, 1955) và Histoire du Viêt Nam, des origines à 1858 (Lịch sử Việt Nam, từ nguồn gốc đến năm 1858, Nxb Sud-Est Asie, Paris, 1982).
Công trình từ lâu đã được các nhà Việt Nam coi như sách tham khảo căn bản khi nghiên cứu về lịch sử Việt Nam. Đây là lần đầu tiên tác phẩm được coi như kiệt tác sử học này được xuất bản bằng tiếng Việt.
Nhận định của chuyên gia
“Cũng như nhiều người nghiên cứu Việt Nam, tôi đã sử dụng, trong gần ba mươi năm, quyển Le Việt Nam, Histoire et civilisation của Lê Thành Khôi do Editionds de Minuit xuất bản năm 1955. Nhưng sau đó tôi gần như hoàn toàn lệ thuộc vào kiệt tác của anh mà nhiều người đã ca ngợi: L’Histoire du Việt-Nam des origines à 1858, do Sud-Est Asie xuất bản năm 1982.”
(Georges Condominas, nhà dân tộc học Pháp)
“Giáo sư Lê Thành Khôi là một nhà sử học, một học giả uyên bác trên nhiều lĩnh vực, một nhà văn hoá lớn của đất nước.”
(Giáo sư Phan Huy Lê)
Bộ sách Giai Thoại Lịch Sử Việt Nam
Kể từ khi xuất hiện trên trái đất, loài người thông qua những hoạt động để sinh tồn và phát triển, đã tham gia đắc lực vào guồng máy của càn khôn. Thuyết Tam tài (ba ngôi Trời – Đất – Người) của phương Đông đã xác minh địa vị to lớn của con người trong Đại thế giới (vũ trụ, trong đó hành tinh Trái Đất).
Khoa học lịch sử đã khẳng định: nhân dân – trong đó có những bậc chí nhân, thần nhân, thánh nhân, những khổng lồ, những anh hùng hào kiệt, những nhân vật xuất chúng – là lực lượng sáng tạo ra lịch sử nhân loại, lịch sử các quốc gia, các dân tộc.
Trong số những cuốn biên niên sử mà các dân tộc đã viết trên hành tinh Trái Đất này, có một cuốn của người Việt – “Quê ở Á Châu, về Địa Cầu, sông Đà núi Tản nước Nam Việt” như cách nói của thi sĩ Tản Đà. Đã bốn ngàn năm qua, cuốn Ngọc phả của dân tộcấy đã luôn là cuốn sách thiêng liêng nhất, máu thịt nhất của bất kì người Việt nào ở bất kì thời đại nào. Những kí ức diệu kì trong tâm tưởng của người Việt, xuyên qua nhiều thiên niên kỉ, đến nay vẫn như còn tươi rói, vẫn đốt cháy và lay động lòng người. Hai tiếng về nguồn như tiếng chuông thiêng liêng luôn thôi thúc con người thuộc các thế hệ hướng tâm hồn để chiêm ngưỡng những kì tích của tổ tiên để được học những bài học vĩ đại, để thụ hưởng những niềm cảm kích, tự hào, vui sướng không gì sánh nổi, để tự lớn mạnh mà sống xứng với danh hiệu Con Người..
Lịch Sử Quân Sự Việt Nam
Bộ Lịch sử Quân sự Việt Nam gồm 14 tập, là một bộ sách rất công phu và có giá trị, được xem như bộ sử lớn đương đại, dựng lại toàn bộ hoạt động quân sự của dân tộc trong các cuộc chiến tranh chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc, kể cả những cố gắng mở nước của cha ông và các cuộc nội chiến từ thời Hùng Vương – An Dương Vương cho đến ngày nay.
Bộ sách gồm 14 tập, với những nội dung chủ yếu mỗi tập như sau:
- Tập 1: Buổi đầu giữ nước. Thời Hùng Vương – An Dương Vương
- Tập 2: Đấu tranh giành độc lập tự chủ (từ năm 179 tr.CN đến năm 938)
- Tập 3: Thời Ngô – Đinh – Tiền Lê – Lý (939 – 1225)
- Tập 4: Hoạt động quân sự thời Trần (Thế kỷ XIII-XIV)
- Tập 5: Hoạt động quân sự thời Hồ – Lê Sơ (thế kỷ XV)
- Tập 6: Hoạt động quân sự từ năm 1527 đến năm 1771)
- Tập 7: Hoạt động quân sự thời Tây Sơn (1771-1802)
- Tập 8: Hoạt động quân sự từ năm 1802 đến năm 1896
- Tập 9: Hoạt động quân sự từ năm 1897 đến Cách mạng Tháng Tám 1945
- Tập 10: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954)
- Tập 11: Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975)
- Tập 12: Những nhân tố hợp thành sức mạnh Việt Nam thắng Mỹ
- Tập 13: Thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975-2000)
- Tập 14: Tổng luận
Sử Việt – 12 Khúc Tráng Ca
Tác phẩm “Sử Việt – 12 khúc tráng ca” kể về 12 câu chuyện dựng nước và giữ nước thời phong kiến, được chọn lọc theo tính chất quan trọng và hùng tráng trong dòng chảy lịch sử Việt Nam. Cuốn sách là sự kết hợp của những tư liệu lịch sử đã được kiểm chứng, xen kẽ với nhận định và đánh giá của người biên soạn. Tác phẩm kể lại các câu chuyện Sử Việt đầy hấp dẫn bằng một cách tiếp cận hoàn toàn mới, không phải như tiểu thuyết dã sử, nhưng cũng không phải là một tài liệu chuyên khảo khô khan.
Đây là cuốn sách dành cho tất cả mọi thế hệ. Bởi chỉ cần là người Việt Nam, thì đều có thể tìm kiếm được trong đây tình yêu với sử nhà bởi tính chất hấp dẫn, bi hùng và những bài học của tiền nhân để lại thông qua những câu chuyện đặc sắc.
Không chỉ đưa người đọc đến với những vị anh hùng như Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo… cuốn sách còn đến với những nhân vật quan trọng chưa được đánh giá đúng mực (Khúc Hạo), hay những địa danh bị bụi phủ mờ (thành Bình Lỗ, đầm Thi Nại), càng không chỉ nói sơ qua chiến tích ở Bạch Đằng, mà còn giúp hiểu thêm kĩ thuật đóng cọc trên sông. Bên cạnh giải đáp chuyện bí ẩn Quang Trung hành quân thần tốc, còn lý giải vì sao lãnh thổ dân tộc có diện mạo hình chữ S như ngày hôm nay.
Thảm Kịch Vĩ Nhân
Gần 600 năm trước, khi cuộc chiến chống ngoại bang kết thúc, cũng là lúc cuộc chiến phe cánh trong nội bộ triều đình nhà Lê mở ra. Trong cơn khủng hoảng đó, Nguyễn Trãi trở thành nạn nhân hứng chịu tấn thảm kịch oan khiên nhất, dã man nhất lịch sử nước Việt, mang tên Thảm kịch vĩ nhân.
Toàn bộ câu chuyện được kể lại xảy ra vỏn vẹn trong 27 ngày, từ ngày sinh Hoàng tử Lê Tư Thành (vua Lê Thánh Tông sau này), đến ngày Ức Trai Nguyễn Trãi và Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ cùng ba họ lên đoạn đầu đài. Vén bỏ bức màn hắc ám chốn thâm cung, nhà văn Hoàng Minh Tườngdẫn dụ người đọc lần theo những tình tiết ly kỳ, bóc tách những dấu vết mờ nhòe của lịch sử nhằm phơi bày màn kịch tội ác đã được dựng lên để sát hại một bậc vĩ nhân như Nguyễn Trãi.
Thảm kịch vĩ nhân không chỉ là câu chuyện của một cá nhân Nguyễn Trãi, đó còn là câu chuyện về người trí thức trong mối quan hệ với quyền lực, với dân tộc, với lẽ phải và lý tưởng mà họ theo đuổi. Tư cách người trí thức trước giông bão thời đại, chẳng phải là điều cốt lõi của một vĩ nhân sao!
Ngàn Năm Áo Mũ
Ngàn năm áo mũ là một nghiên cứu công phu và đầy tham vọng của Trần Quang Đức: dựng lại bức tranh trang phục Việt Nam trong cung đình và ngoài dân gian trong khoảng một nghìn năm từ thời Lý đến thời Nguyễn (1009-1945).
Trang phục cung đình luôn được quy định nghiêm ngặt và có nhiều đổi thay qua các triều đại. Ngàn năm áo mũ lý giải nguyên do và phân tích mức độ mô phỏng trang phục Trung Hoa trong quy chế trang phục của các triều đại Việt Nam, mô tả chi tiết, tỉ mỉ nhiều dạng trang phục như bộ Tế phục Cổn Miện uy nghi của các vị hoàng đế, các bộ Triều phục, Thường phục Lương quan, Củng Thần, Ô Sa, Bổ phục trang trọng của bá quan, hay Lễ phục Vĩ Địch, Phượng quan lộng lẫy của hoàng hậu Trong khi đó trang phục dân gian không biến động nhiều, phổ biến là kiểu áo giao lĩnh, tứ thân, hay lối ăn mặc cởi trần đóng khố của đàn ông và yếm, váy giản tiện của đàn bà tồn tại qua hàng trăm năm lịch sử. Sự kiện vua Minh Mạng cấm “quần không đáy” là một biến cố lớn lao, để rồi chiếc áo dài năm thân đi vào đời sống dân gian và bây giờ trở thành trang phục quan trọng bậc nhất của người Việt.
Có thể nói, Ngàn năm áo mũ bù đắp phần nào vào khoảng trống mênh mông của lịch sử trang phục Việt Nam nói riêng, lịch sử văn hóa Việt Nam nói chung. Cùng với những ý nghĩa chính trị, xã hội sâu rộng, đây thực sự là một nghiên cứu quan trọng và có giá trị lâu dài.
An Nam Truyện
An Nam Truyện – Ghi chép về Việt Nam trong chính sử Trung Quốc xưa là tập hợp các ghi chép về Việt Nam trong 17 bộ chính sử xưa của Trung Quốc, bao trùm một khoảng thời gian dài, từ thời nhà Tần, Hán đến năm 1911, khi cuộc Cách mạng Tân Hợi chấm dứt triều đại phong kiến cuối cùng ở nước này.
Đồng thời, ngoài những ghi chép trực tiếp về vùng đất Việt cổ được biết đến với tên gọi Giao Chỉ, An Nam… thì những ghi chép về các vương quốc xưa đến nay tuy không còn mà đã là một phần của lãnh thổ Việt Nam hiện đại như: Chiêm Thành, Phù Nam, Chân Lạp… cũng được chọn dịch và ghi chép vào sách này để bạn đọc có thêm tư liệu về lịch của các vùng đất ấy trong tiến trình chung của lịch sử Việt Nam.
Hoàng Lê Nhất Thống Chí
Hoàng lê nhất thống chí , An Nam nhất thống chí là tác phẩm văn xuôi viết bằng chữ Hán có giá trị nhất trong Bộ Ngô gia văn phái tùng thư trên cả phương diện văn học và sử học.
Đây là cuốn tiểu thuyết lịch sử ghi chép về sự thống nhất vương triều nhà Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê đến khi Nguyễn Ánh đánh bại Tây Sơn, thống nhất cả nước.
Nam Phương – Hoàng Hậu Cuối Cùng – Lý Nhân Phan Thứ Lang
Nam Phương – Hoàng hậu cuối cùng là cuốn sách tập hợp những câu chuyện về Hoàng hậu Nam Phương, người con gái tài sắc vẹn toàn của đất Gò Công – Tiền Giang, người đã chinh phục hoàn toàn trái tim của Hoàng đế Bảo Đại để bước lên ngôi Hoàng hậu của triều Nguyễn vào năm 1934.
Sinh ra trong một gia đình giàu có, lẽ ra cuộc đời của người con gái mang tên Nguyễn Thị Lan đã bình lặng và sung sướng hơn nhiều nếu như không có cuộc gặp gỡ định mệnh với vị Hoàng đế trẻ tuổi của nước Đại Nam – Hoàng đế Bảo Đại. Trở thành vợ của vua của một nước, cuộc đời bà đã bước sang một ngã rẽ hoàn toàn khác, những tưởng đấy là danh vọng lẫn quyền lực nhưng hóa ra lại đau khổ và cô đơn cho đến tận những năm tháng cuối đời.
Cuộc hôn nhân giữa Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương đã trải qua mọi thăng trầm, từ những ngày hạnh phúc êm đềm cho đến những tháng năm chia ly và đau khổ khi Vua Bảo Đại liên tiếp có các mối quan hệ tình ái ngoài luồng. Dẫu vậy, bà Nam Phương vẫn luôn một lòng một dạ chăm sóc con cái và thủy chung với chồng, không hề than trách nửa lời. Suốt cuộc đời mình, bà đã sống đúng với bốn chữ công, dung, ngôn, hạnh – không chỉ xứng đáng là một người vợ, người mẹ hoàn hảo mà còn xứng là một bậc mẫu nghi trong thiên hạ, cũng như một phụ nữ tiêu biểu của nước Việt Nam thời hiện đại: hết mình vì gia đình, chồng con, nhưng cũng không quên trách nhiệm của một công dân với Tổ Quốc
Chín Đời Chúa, Mười Ba Đời Vua Triều Nguyễn
Lịch sử nước ta cho thấy, quyền lực lãnh đạo đất nước thời phong kiến đều chỉ do một gia tộc chi phối, họ Nguyễn chính là gia tộc cuối cùng. Có thịnh có suy, có công và có tội, mọi triều đại đều được lịch sử phán xét.
Vào giữa thế kỷ 16, đất nước Việt Nam chứng kiến một cuộc di cư khổng lồ từ Bắc xuống phương Nam. Sự kiện này bắt đầu từ cuộc Nam chinh của Chúa Tiên Nguyễn Hoàng vào năm 1558 từ cái nôi quê hương Thanh Hóa. Sau gần 146 năm khởi nghiệp trải qua chín đời chúa Nguyễn, vị chúa thứ 10 là Nguyễn Ánh xưng danh Hoàng đế (Gia Long), Triều Nguyễn đã chính thức ra đời.
Nhà Nguyễn, triều đại quân chủ cuối cùng cai trị đất nước trong lịch sử Việt Nam từ năm 1802 đến 1945, được thành lập sau khi hoàng đế Gia Long lên ngôi (năm 1802) khi đánh bại nhà Tây Sơn và sụp đổ hoàn toàn khi hoàng đế Bảo Đại thoái vị (năm 1945) – tổng cộng ngót 143 năm. Thời gian nhà Nguyễn nắm quyền là một giai đoạn có nhiều thăng trầm của lịch sử, đặc biệt là cuộc xâm lược của người Pháp vào giữa thế kỷ 19.
Cuốn sách Chín Đời Chúa, Mười Ba Đời Vua Triều Nguyễn giúp bạn đọc hiểu được nhà Nguyễn hay họ tộc Nguyễn từ khi xưng Chúa rồi đến xưng Vương đã tạo ra hình hài đất nước Việt Nam như thế nào và để lại những gì cho hậu thế. Tuy nhiên cuốn sách này không đi sâu vào các sự kiện mà chính sử đã đề cập, nội dung chủ yếu của nó là sưu tầm các tư liệu kỳ lạ và kỳ thú trong nội cung nhà Nguyễn. Đó là các câu truyện lưu truyền trong dân gian, gia phả tộc Nguyễn.
Nhờ nguồn tư liệu phong phú, đã khắc họa lại khá sinh động và rõ nét tính cách các vị vua, chúa trong hoàng tộc họ Nguyễn ở những góc độ gai góc và điển hình nhất. Họ Nguyễn phát tích từ địa phương nào phía Bắc? Vì sao mỹ nữ Tống Thị lại làm điên đảo các chúa Nguyễn trong cuộc Trịnh Nguyễn phân tranh kéo dài ngót 146 năm? Vì sao khi lên ngôi, Gia Long lại tận sát nhà Tây Sơn? Vì sao Gia Long lại giết hại lần lượt các công thần của mình? Truyền thuyết ly kỳ về chuyện chăn gối của Vua Minh Mạng ra sao? Bi kịch đau lòng nào xảy ra với vua Hiệp Hoà, Dục Đức? Hàm Nghi đã phát hịch kháng Pháp như thế nào? Hoàng đế Bảo Đại thực ra là con của ai khi vua cha Khải Định mắc bệnh bất lực? Bảo Đại có bao nhiêu người tình cuộc đời ông hoàng của mình?
Với nhiều tình tiết sử liệu hợp lý, tư liệu phong phú, ảnh minh họa chân thực, Chín Đời Chúa, Mười Ba Đời Vua Triều Nguyễn là một tập hợp tư liệu sử hấp dẫn bạn đọc từ trang đầu đến trang cuối. Nhiều câu chuyện chắt lọc từ dân gian có thể được thêu dệt nhưng để lại cái nhìn phong phú và đa chiều hơn về các nhân vật lịch sử. Điều này cho thấy tộc Nguyễn có vai trò và sức hút không thể phủ nhận trong lịch sử dân tộc.
