10 cuốn sách hay về Liên Xô giúp bạn đọc hiểu thêm về lịch sử và từng giai đoạn của Liên bang Xô Viết từ khi hình thành cho đến khi tan rã.
Lời Nguyện Cầu Chernobyl (Biên Niên Sử Của Tương Lai)
Lời Nguyện Cầu Chernobyl là bản dịch mới so với Lời cầu nguyện từ Chernobyl, cũng do Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam phát hành năm 2016. Tác giả Svetlana Alexievich đã sửa đổi và mở rộng tài liệu một cách rộng rãi. Tác phẩm phi hư cấu cụ thể này: Bà đã sửa đổi tiêu đề của các đoạn độc thoại trong tác phẩm và thêm một chương tự phỏng vấn tác giả và phần ‘Thay vì Kết luận’ với một số cụm từ và đoạn văn từ các đoạn độc thoại. Lời Nguyện Cầu Chernobyl được phát hành trên tinh thần sát với bản gốc nhất có thể nhưng vẫn cập nhật đầy đủ – nhờ vào tâm huyết của hai dịch giả Phạm Ngọc Thạch và Nguyễn Bích Lan.
Viện hàn lâm Thụy Điển cho biết khi chọn Svetlana Alexievich là người đoạt giải Nobel Văn học năm 2015, ‘Svetlana Alexievich đã được khen thưởng vì những tác phẩm khác biệt về giọng điệu, một biểu tượng lý tưởng cho sự kiên trì và dũng cảm trong thời đại của chúng ta.’
Lời Nguyện Cầu Chernobyl là một ví dụ điển hình của thể loại phi hư cấu hấp dẫn không kém bất kỳ tác phẩm văn học xuất sắc nào trong số những tác phẩm xuất sắc của bà.
Quần đảo Gulag
Cuốn sách viết về hệ thống ngục tù Gulag của Liên Xô, khắc nghiệt và kinh khủng. Đây là lần đầu tiên cả thế giới biết được sự thật của hệ thống cải tạo lao động bắt buộc này của Liên Xô, hệ thống chuyên dành cho những người bất đồng chính kiến.
Sau năm 1989, cuốn sách được xuất bản rộng rãi ở Nga, và hiện tại được đưa vào danh sách bắt buộc phải đọc của học sinh Trung học Nga.
Người Xô Viết Đã Chiến Đấu Vì Điều Gì
Sách nói về nạn diệt chủng do Đức quốc xã và đồng minh thực hiện trên những vùng lãnh thổ Liên Xô bị chiếm đóng; những kế hoạch của Đức quốc xã và việc thực hiện chúng, việc sát hại những tù binh Xô Viết và người Do Thái, nạn đói được lên kế hoạch sẵn và những chiến dịch trừng phạt; bạo lực hằng ngày chống lại thường dân.
Người Xô Viết chiến đấu vì điều gì trả lời những câu hỏi đơn giản nhưng hết sức quan trọng hiện nay. Cuộc chiến đó là gì? Tại sao sau hơn bảy thập niên, chiến thắng của nó tiếp tục quan trọng với hàng chục triệu người?
Đây là cuộc chiến tranh hủy diệt và nô dịch hàng triệu công dân Xô viết – người Nga và Do Thái, người Belarus và Ukraine. Lao động quá sức, bạo lực, đói khát, những trại tù bị đốt cháy cùng với dân làng, những con mương bất tận với thi thể những người bị hành hình. Kẻ chiếm đóng không nương tay cả với trẻ sơ sinh lẫn phụ nữ, người già..
Thép Đã Tôi Thế Đấy
Thép Đã Tôi Thế Đấy không phải là một tác phẩm văn học chỉ nhìn đời mà viết. Tác giả sống nó rồi mới viết nó. Nhân vật trung tâm Pa-ven chính là tác giả: Nhi-ca-lai A-xtơ-rốp- xki. Là một chiến sĩ cách mạng tháng Mười, ông đã sống một cách nồng cháy nhất, như nhân vật Pa-ven của ông. Cũng không phải một cuốn tiểu thuyết tự thuật thường vì hứng thú hay lợi ích cá nhân mà viết. A-xtơ-rốp-xki viết Thép Đã Tôi Thế Đấy trên giường bệnh, trong khi bại liệt và mù, bệnh tật tàn phá chín phần mười cơ thể.
Chưa bao giờ có một nhà văn sáng tác trong những điều kiện gian khổ như vậy. Trong lòng người viết phải có một nhiệt độ cảm hứng nồng nàn không biết bao nhiêu mà kể. Nguồn cảm hứng ấy là sức mạnh tinh thần của người chiến sĩ cách mạng bị tàn phế, đau đớn đến cùng cực, không chịu nằm đợi chết, không thể chịu được xa rời chiến đấu, do đó phấn đấu trở thành một nhà văn và viết nên cuốn sách này. Càng yêu cuốn sách, càng kính trọng nhà văn, càng tôn quí phẩm chất của con người cách mạng..
Đứa Trẻ Thứ 44
Matxcơva một ngày tháng Hai…
Thanh tra Leo Demidov nhận được thông tin có một vụ án mạng xảy ra trên đường ray, một đứa trẻ hơn bốn tuổi bị lột trần, mổ ruột, miệng nhét đất. Mọi lời khai đều xác thực đây đơn thuần chỉ là một tai nạn thảm khốc. Sự việc tưởng đã lắng lại, cho tới khi Leo tình cờ phát hiện ra, bên ngoài phạm vi Matxcơva, còn có rất nhiều cái chết thương tâm và bí ẩn như thế. Không thể công khai điều tra, Leo – với sự sát cánh của người vợ – từng bước vén tấm màn đen tối đã che đậy cái chết của những đứa trẻ trên khắp đất nước, cùng lúc ấy quá khứ của anh cũng được hé lộ, và con người anh lần đầu tiên hiện ra chân thật ngay cả với chính anh.
Kịch tính, dữ dội, đôi lúc đến cường điệu, Đứa trẻ thứ 44 là một trong số không nhiều câu chuyện trinh thám có khả năng gây xúc động ngay cả với những người ít quan tâm đến thể loại này nhất. Không chỉ là hành trình đi tìm sự thật đằng sau những kỳ án, nó còn là hành trình tìm lại chính mình của cá nhân, là câu chuyện về tình yêu và gia đình, và trên hết thảy, là lời khẳng định khó khăn nhưng quả quyết về chiến thắng cuối cùng của niềm tin vào công lý và lương tâm con người. Bộ phim dựa trên tiểu thuyết này dự kiến sẽ phát hành trong năm 2014.
Bác Sĩ Zhivago
Tiểu thuyết Bác sĩ Zhivago được Pasternak viết xong năm 1956, nhưng do nội dung không thích hợp với đời sống văn học, chính trị Liên Xô lúc bấy giờ, nên đã bị Viện Văn học Moskva và Hội Nhà văn Liên Xô kịch liệt phản đối, các nhà xuất bản ở Liên Xô từ chối xuất bản, còn bản thân Pasternak bị Hội Nhà văn Liên Xô kịch liệt lên án, đả kích.
Dù không được xuất bản trong nước và bị lên án dữ dội, nhưng tiểu thuyết Bác sĩ Zhivago vẫn tìm được đường đến với độc giả các nước phương Tây. Năm 1957, bản thảo truyện được in thành sách tiếng Nga tại Ý. Năm sau có ấn bản tiếng Ý và tiếng Anh. Pasternak nhờ đó mà được đề nghị nhận giải Nobel văn chương năm 1958, nhưng chính quyền Xô viết bấy giờ ép ông phải từ chối nhận giải thưởng này. Mãi đến 1988, tiểu thuyết Bác sĩ Zhivago mới được cho in và xuất bản tại Nga.
Cho đến tận ngày nay, Bác sĩ Zhivago vẫn được xem là cuốn tiểu thuyết gây sóng gió bậc nhất, là tác phẩm văn học điển hình nhất của cuộc chiến tư tưởng giữa hai siêu cường thời Chiến tranh lạnh.
Đời Tôi – Hồi Tưởng & Suy Ngẫm I
Có hai nhân vật giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành nên diện mạo nước Nga và các quốc gia thuộc Liên Xô cũ như hiện nay là Gorbachev và Boris Yeltsin. Mikhail Sergeevich Gorbachev sinh ngày 2/3/1931. Ông là nhà lãnh đạo Liên bang Xô viết từ năm 1985 tới năm 1991. Những nỗ lực thực hiện cải cách của ông đã góp phần chấm dứt Chiến tranh Lạnh, nhưng cũng làm quyền uy tối cao của Đảng Cộng sản Liên Xô kết thúc và làm tan rã Liên bang Xô viết. Nhưng ông cũng lại được nhận giải Nobel Hòa bình năm 1990.
Cuốn sách này có thể được xem như lời tường thuật của Gorbachev về cuộc đời đầy biến động của ông. Đó là những năm tháng trai trẻ, những kỷ niệm cá nhân với người vợ thân yêu Raisa, những hành trình gắn liền với công cuộc xây dựng đất nước cùng bao khó khăn vấp váp gặp phải..
Cuộc Chiến Đi Qua
Lịch sử vùng đất Bắc Kavkaz, kể từ khi chính quyền Xô viết được thành lập tại đây vào năm 1924 và tan vỡ hoàn toàn vào năm 1995, đã được tác giả Kanta Ibragimov tái hiện thông qua hình tượng nhân vật chính lấy từ nguyên mẫu cuộc đời đầy thăng trầm và sóng gió của ông nội tác giả, nhưng được thể hiện dưới góc nhìn mới, chân thực và khách quan hơn so với dòng văn học Xô viết trước đây.
Tác phẩm có sức bao quát rộng lớn và thông qua đó, người đọc có thể cảm nhận một cách đầy đủ và chân xác về bản anh hùng ca cùng những tấn bi kịch tại Chechnya và các vùng đất khác nhau trên lãnh thổ rộng lớn của Liên bang Xô viết trước đây.
Nghệ Nhân Và Margarita
“M.Bulgakov – Bản thảo không bị cháy
Từng chương, từng trang sách, đều ẩn chứa trong đó những hàm ý triết học được “phổ” vào ngay cả những sự kiện xoàng xĩnh, khôi hài đến thảm hại của một hiện thực rã nát trong thế giới văn nhân. Và toàn thể tiểu thuyết là một tuyên ngôn nghệ thuật mà cho đến ngày nay các nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục khám phá không ngưng nghỉ.
Nghệ Nhân là nhà văn vừa hoàn thành tiểu thuyết, viết về hai nhân vật Lesua và Ponti Pilat: Một là nhà triết học lang thang và một là quan tổng trấn quyền uy. Lesua đã bị gài bẫy, bị bắt và bị hành hình vì những rao giảng của mình. Cái chết của Lesua đã trở thành nỗi ám ảnh kéo dài suốt hai nghìn năm, không để cho Ponti Pilat được yên, bởi quan tổng trấn đã không thể “cứu” được Lesua khỏi án chết, như ước muốn bí mật chỉ riêng ông biết..
Liên Xô và Việt Nam trong cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất
Cuốn sách “Liên Xô và Việt Nam trong chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất – Hội nghị Giơ-ne-vơ năm 1954” – bản tiếng Việt dày 900 trang, giới thiệu gần 200 tài liệu, hình ảnh được tập hợp từ các cơ quan lưu trữ quốc gia của Việt Nam và Liên bang Nga, gồm những văn kiện, văn bản, thư từ, thông báo, biên bản, nội dung các bản điện đàm… về Hội nghị Geneve cũng như phong trào quốc tế và cộng sản ủng hộ hòa bình tại Đông Dương và tình hình Việt Nam bắt đầu từ năm 1950 cho đến thắng lợi tại Hội nghị Geneve năm 1954.
Cuốn sách cung cấp những thông tin, tài liệu có giá trị không chỉ đối với các nhà nghiên cứu về Hội nghị Geneve năm 1954, về lịch sử quan hệ quốc tế mà còn với tất cả những ai quan tâm đến lịch sử quan hệ hai nước Việt Nam và Liên bang Nga. Cuốn sách được biên soạn, xuất bản là minh chứng cho sự nỗ lực của các cơ quan lưu trữ, cơ quan văn hóa hai nước đóng góp vào mối quan hệ truyền thống tốt đẹp Việt Nam – Liên bang Nga.
